جرم گیری دندان چیست؟

بروساژ یا جرم گیری دندان که با نام جرم‌گیری نیز شناخته می‌شود، یکی از مؤثرترین روش‌های پیشگیری و درمان بیماری‌های لثه و بهداشت دهان است. این فرآیند به پاکسازی عمقی دندان‌ها از پلاک، تارتار و باکتری‌های تجمع‌یافته در اطراف دندان و زیر خط لثه می‌پردازد. دندانپزشک ابتدا در صورت نیاز از بی‌حسی موضعی استفاده می‌کند، سپس با ابزارهایی مانند دستگاه اولتراسونیک، سطوح دندان و ریشه را از هرگونه رسوبات و جرم پاک می‌کند. در صورت وجود پلاک‌های عمیق، مرحله‌ای به نام روت پلنینگ (صاف‌کردن ریشه) انجام می‌شود تا باکتری‌های نفوذ کرده به زیر لثه نیز حذف شوند. در پایان نیز دهان شستشو داده می‌شود تا باقی‌مانده آلودگی‌ها از بین برود. مدت زمان انجام بروساژ بسته به میزان جرم و وضعیت بهداشت دهان متفاوت است، اما معمولاً در یک جلسه‌ حدود ۱ تا ۲ ساعت طول می‌کشد. در مواردی که جرم‌ها بسیار زیاد هستند یا لثه التهاب دارد، ممکن است فرایند به دو یا چند جلسه تقسیم شود.  انجام بروساژ منظم، زیر نظر دندانپزشک، نه‌تنها به زیبایی لبخند شما کمک می‌کند بلکه سلامت طولانی‌مدت دهان و دندان‌ها را تضمین می‌نماید.

بروساژ دندان چیست؟

جرم گیری یا بروساژ دندان (Tooth Scaling) یک درمان مؤثر و پاکسازی عمقی دندان و لثه است. تا انواع پلاک، باکتری و کلکولوس موجود در اطراف دندان ها، زیر و بالای خط لثه به طور کامل از بین برود. البته بعضاً ممکن است به دلیل شدت جرم بین دندان ها با یک جلسه جرم گیری دندان شاهد بهبودی کامل نباشید. که در این خصوص بنا به دستور و صلاحدید متخصصین دندانپزشکی فرآیند جرم گیری دندان ها طی دو یا چند جلسه انجام می گردد.

تحقیقات و بررسی های به عمل آمده نشان می دهد پلاک دندان گاهی اوقات موجب به بروز بیماری های لثه می شود. علاوه بر این پاک نکردن صحیح و کامل دندان ها باعث می شود تا انواع مواد غذایی در بین لثه ها تجمع نموده و باعث عفونت لثه گردد. با این توصیف همواره جرم گیری دندان را جدی بگیرید، تا ضمن پاکسازی کامل و عمقی دندان ها و فواصل بین لثه، احتمال بروز هرگونه عفونت، التهاب و سایر بیماری دندان و لثه به حداقل میزان ممکن برسد.

مطابق نظر سایت clevelandclinic: 

Scaling and root planing is a term dentists use to describe a deep dental cleaning. It’s sort of like a regular dental cleaning, except it reaches deeper beneath your gums. You might need a deep dental cleaning if you have periodontitis. Symptoms of periodontitis include swollen or bleeding gums. Tooth scaling removes plaque and tartar above the gumline. Root planing smooths your teeth roots and removes plaque and tartar below your gumline. Together, tooth scaling and root planing can get rid of disease-causing bacteria and improve your overall oral health.

جرم‌گیری و تسطیح ریشه اصطلاحی است که دندانپزشکان برای توصیف تمیز کردن عمیق دندان‌ها استفاده می‌کنند. این روش تا حدودی شبیه تمیز کردن معمولی دندان است، با این تفاوت که به عمق بیشتری از لثه‌ها می‌رسد. اگر پریودنتیت دارید، ممکن است به تمیز کردن عمیق دندان نیاز داشته باشید. علائم پریودنتیت شامل تورم یا خونریزی لثه است. جرم‌گیری دندان، پلاک و جرم بالای خط لثه را از بین می‌برد. جرم‌گیری ریشه، ریشه دندان‌های شما را صاف می‌کند و پلاک و جرم زیر خط لثه را از بین می‌برد. جرم‌گیری دندان و تسطیح ریشه در کنار هم می‌توانند باکتری‌های بیماری‌زا را از بین ببرند و سلامت کلی دهان و دندان شما را بهبود بخشند.

مراحل جرم گیری دندان

فرآیند جرم گیری دندان ها نیز مانند سایر خدمات دندانپزشکی از مراحل مختلفی تشکیل شده و نحوه انجام آن به شرح زیر است:

1- بی حسی موضعی

به لحاظ اینکه در طول فرآیند جرم گیری دندان ممکن است بیمار احساس درد کند و در روند جرمگیری مشکل به وجود بیاید، در نواحی تحت درمان از بی حسی موضعی استفاده می کنند. بدین صورت که دندانپزشک با تزریق داروی بی حس کننده، محل موردنظر را بی حس کرده و سپس بقیه مراحل را انجام می دهد.

2- جرم گیری ناحیه موردنظر با مواد مناسب

بعد از تزریق بی حس کننده و بی حس شدن نوحی موردنظر، دندانپزشک با استفاده از تجهیزات (ابزار اولتراسونیک) و مواد مخصوص نواحی مختلف از قبیل زیر و بین لثه، انتهای تاج دندان و اطراف ریشه را جرم گیری و پاکسازی می کند. البته در صورت نیاز و طبق دستور دندانپزشک نواحی ریشه به صورت عمودی و چرخشی خراش داده شده و تمیز می شود. (از آنجایی که کیفیت جرم گیری دندان تا حد زیادی به نوع و مدل تجهیزات، میزان تخصص دندانپزشک و روش جرم زدایی بستگی دارد، توصیه می کنیم حتماً به بهترین مراکز جرم گیری دندان مراجعه نمایید.)

3- روت پلنینگ

همان گونه که در ابتدا به آن اشاره کردیم شرایط و وضعیت دندان بیماران با یکدیگر متفاوت است. در واقع بعضی اوقات انواع باکتری، پلاک و تارتار به زیر لثه نفوذ می کند. بر همین اساس طی جرم گیری اولیه به طور کامل از بین نمی روند. بدین جهت طی یک فرآیند تخصصی به نام روت پلنینگ تمامی ناهمواری ها و باکتری زیر لثه ای پاکسازی شده و همه عفونت ها و پلاک ها رفع می گردد. البته باید توجه داشته باشید در بعضی موارد با روت پلنینگ یک لایه بسیار کوچک از دنتین دندان (لایه دوم دندان) برداشته شده و به لحاظ اینکه دنتین زیر مینای دندان واقع شده، تمامی باکتری ها، عفونت ها و پلاک ها به طور کامل حذف می شود. و می تواند یک راهکار تقویت مینای دندان باشد.

4- شستشوی نهایی لثه و دندان ها

در پایان نیز جهت تثبیت جرم گیری دندان، نواحی جرم گیری شده و در صورت نیاز کل فضای دهان و دندان ها شستشو می شود. تا اگر باکتری، پلاک و تارتار در بین دندان ها و شیار لثه باقی مانده، از بین برود و بیمار تا مدت زمان طولانی از عفونت لثه و دندان ها در امان باشد.

جرم گیری دندان چقدر طول میکشه؟

فرایند جرم‌ گیری معمولا به زمان قابل‌توجهی نیاز دارد، چرا که باید رسوبات بالای لثه و زیر آن زدوده و سطح ریشه دندان صاف شود تا التهاب لثه به‌خوبی درمان شود. اغلب در یک جلسه، یک تا دو ساعت طول می‌کشد. در برخی موارد، نیمی از دهان را در یک جلسه و نیم دیگر را در جلسه دیگر انجام می‌دهند  اگر تجمع جرم شدید باشد، ممکن است چند ساعت طول بکشد یا جلسات بیشتری نیاز باشد.

جرم گیری دندان هر چند وقت یکبار باید انجام شود؟

این بستگی به بهداشت دندان ها و نحوه مراقبت از دندان ها مانند بهترین برند و مدل نخ دندان یا بهترین برند و مدل مسواک برقی دارد، برخی افراد تنها یکبار جرمگیری برای همیشه آن را بی نیاز می کند ، اما برخی افراد نیاز دارند هر ۶ ماه یکبار و یا با توجه به زمانی که دندانپزشک مشخص می کند، عمل جرمگیری را انجام دهند. البته برخی افراد نیز به واسطه بزاق خاصی که دارند ، دندان های آن ها مستعد جرم است.

پس از جرمگیری دندان

پس از انجام جرمگیری توسط دندانپزشک، ممکن است کمی احساس سرما و گرما در دندان ها داشته باشید این فرایند طبیعی است و نشان از تراش خوردن دندان نیست، دستگاه جرمگیری مکانیزم لرزشی دارد و قادر به تراش دندان نیست.

این تصور که دندان پس از جرمگیری لق می شود نیز نادرست است، در صورت لقی دندان پس از جرمگیری، دلیل آن وجود جرم به دور دندان و تحلیل استخوان فک می باشد، متاسفانه پس از جرم گیری به واسطه آشکار شدن آن، بیمار به اشتباه آن را به لقی دندان پس از جرمگیری نسبت می دهد.

فواید جرم گیری دندان

اکنون که با مفهوم جرم گیری دندان و نحوه انجام آن آشنا شدید، زمان آن فرا می رسد تا بدانید که فواید جرم گیری دندان چیست؟ در این راستا بعضی از مهمترین فواید بروساژ یا جرمگیری دندان به قرار زیر است:

* جلوگیری از پوسیدگی و کرم خوردن دندان ها؛ همان گونه که می دانید پوسیدگی و کرم خوردن دندان ها، سرآغاز مشکلات و ناهنجاری دهان، فک و لثه است. بدین منظور انجام جرم گیری صحیح و اصولی دندان ها بهترین روش‌ های جلوگیری از پوسیدگی دندان بوده و موجب حفظ سلامت دندان ها و لثه شده و از همه مهمتر تا حد زیادی از پوسیدگی، تخریب و تحلیل دندان ها و لثه جلوگیری به عمل می آورد.

* ممانعت از بیماری پریودنتال؛ پلاک و تارتار تشکیل شده بین دندان ها و لثه، اگر به زیر لثه نفوذ کند، موجب آسیب دیدگی شدید ریشه و عصب دندان ها می شود. تا جایی که پیشرفت آن موجب از دست دادن دندان شده و هیچ راهی برای جلوگیری از بروز این بیماری پریودنتال به جز حفظ بهداشت دهان و دندان نیست. در این خصوص با انجام به موقع جرمگیری دندان تا حد زیادی می توانید از بروز بیماری پریودنتال جلوگیری کنید.

* رفع لکه و حالت زردی دندان ها؛ همواره با گذشت زمان و خوردن مواد غذایی مختلف، آشامیدن چای، قهوه، نسکافه، نوشابه و مصرف دخانیات ظاهر دندان ها دچار زردی و تغییر رنگ می شود. بدین ترتیب با جرم گیری دندان هرگونه لکه و زردی از روی دندان ها رفع می گردد و فرد از داشتن لبخندی زیبا لذت می برد.

* از بین رفتن بوی بد دهان؛ یکی از دلایل اصلی و شایع بوی بد دهان، عفونت لثه و دندان ها است. که ناشی از خرابی و پوسیدگی دندان ها یا وجود انواع پلاک، باکتری و کلکولوس در بین دندان ها می باشد. این مورد مهم نیز با انجام جرم گیری دندان قابل درمان است و به راحتی از بین می رود. بنابراین در صورت مشاهده هرگونه بوی بد در دهان سریعاً به مراکز دندانپزشکی مراجعه نمایید. تا ضمن انجام معاینات دقیق و جرمگیری دندان شاهد از بین رفتن بوی بد دهانتان باشید.

در رابطه با عوارض احتمال جرم گیری دندان در سایت northhoustonperioimplants.com آمده است که:

Before your treatment you may be required to take antibiotics. There is risk of infection with scaling and root planing because of the bacteria that is cleaned out during the procedure. With a deep cleaning treatment, sometimes bacteria can be released into the bloodstream during the process. Scaling and root planing may cause some discomfort. To keep patients relaxed and comfortable, we may apply topical or local anesthetic to the area. This numbs the gums where we are working. Minor bleeding and swelling may occur, but this should subside after a few days. Other risks include issues with gum reattachment, gum recession, or nerve damage. These side effects are rare, and most patients have no issues after their treatment. The most common side effect is pain and sensitivity after the procedure.

قبل از درمان، ممکن است لازم باشد آنتی‌بیوتیک مصرف کنید. به دلیل باکتری‌هایی که در طول عمل تمیز می‌شوند، خطر عفونت با جرم‌گیری و تسطیح ریشه وجود دارد. در یک درمان جرم‌گیری عمیق، گاهی اوقات باکتری‌ها می‌توانند در طول فرآیند وارد جریان خون شوند. جرم‌گیری و تسطیح ریشه ممکن است باعث ایجاد کمی ناراحتی شود. برای آرامش و راحتی بیماران، ممکن است بی‌حسی موضعی یا موضعی در ناحیه مورد نظر اعمال کنیم. این کار لثه‌هایی را که در آن کار می‌کنیم بی‌حس می‌کند. ممکن است خونریزی و تورم جزئی رخ دهد، اما این حالت باید پس از چند روز فروکش کند. سایر خطرات شامل مشکلات مربوط به اتصال مجدد لثه، تحلیل لثه یا آسیب عصبی است. این عوارض جانبی نادر هستند و اکثر بیماران پس از درمان مشکلی ندارند. شایع‌ترین عارضه جانبی درد و حساسیت پس از عمل است.

معایب جرمگیری دندان

علاوه بر مزایای ذکر شده عوارض جرم گیری دندان نیز ممکن است هرچند ناچیز در انتظار باشد. در ادامه به صورت تیتر وار به بررسی معایب جرمگیری دندان می پردازیم:

• آسیب لثه
• افزایش حساسیت دندان ها
• آسیب عصب و ورم لثه
• خونریزی
• و…

سؤالات متداول

1.آیا می توان با مسواک زدن جرم دندان را حذف کرد؟

خیر، اگر جرم دندان تبدیل به مواد سخت ب هاصطلاح پلاک دندانی شود با مسواک زدن پاک نمی شود، درمان مناسب جرم گیری توسط دندانپزشک می باشد.

2.آیا جرمگیری باعث آسیب به دندان می شود؟

خیر، آن چیزی که به دندان ها و لثه صدمه میزند ، جرم دندان ها می باشد ، جرمگیری با حذف پلاک های دندانی از تجمع میکروب ها جلوگیری به عمل می آورد.

3.چرا دندان پس از جرمگیری حساس می شود؟

دلیل حساس شدن دندان پس از جرم گیری این است که دندان در ناحیه طوقی حساستر می باشد، اما جرم به مانند عایق عمل میکرد و اجازه نمیداد دندان چیزی را حس کند ، اما پس از حذف جرم ، دندان با بازگشت حس ، می تواند وجود گرما و سرما را بهتر درک کند.

4.آیا برای جرم گیری دندان بی حسی میزنند؟

معمولاً برای جرم گیری دندان بی حسی استفاده نمی شود. با این حال، اگر شما بیماری لثه دارید یا جرم های زیادی روی دندان های شما وجود دارد، ممکن است دندانپزشک شما تصمیم بگیرد از بی حسی موضعی استفاده کند.